1- PHÙ THŨNG:
Chứng ” Phù” là bệnh về khí, ấn vào thì lên ngay, ” Thũng” là bệnh về Thủy, ấn vào thì hơi lún xuống, phương như chia chứng dùng phương rất nhiều, nhưng đầu mối cũng không ngoài hai tạng Tỳ và Thận mà hơi lan cả đến Phế. Với nguyên khí còn thực, còn ăn được thì có thể tùy chứng theo dõi. Nếu đã là chứng hư chỉ có bài Kim Quỹ Thận Khí hoàn, thực là thánh dược chữa phù thũng.
2 – TIỂU TIỆN KHÔNG THÔNG:
Hễ nóng thì chảy ra, lạnh thời đọng lại, Tiểu tiện không thông là do hàn nhiều hơn do nhiệt. Công năng của tiểu trường làm ngấm nước ra, của bàng quang là ngấm nước vào, trong khoảng khí hóa ấy chỉ có một thứ nước mà thôi, bài Ngũ Linh tán có Quế cũng ý nghĩa ấy. Cho nên về phép chữa: Tiểu tiện không thông, hễ nhiệt thì thanh, hàn thì gây ấm. Như thế khí hư lắm thì dùng Bát vị gia Mạch Môn, Ngũ vị để bổ vào nguồn của Thủy, Xa Tiền, Ngưu tất để đưa trọc âm đi xuống.
Nguồn: Hải Thượng Y Tông Tâm Lĩnh – Quyển 1, Trang 628,629 – NXB Y Học tái bản năm 2019